Siyasal İslam (veya İslamcılık), İslam'ı bir siyasi ideoloji ve yönetim sistemi olarak merkeze alan hareketleri ve düşünceleri tanımlayan bir terimdir. Tarihsel ve akademik gerçekliğini anlamak için kökenlerine, gelişimine ve bağlamına bakalım:
1. Tarihsel Kökenleri
- Erken İslam ve Siyaset: İslam'ın başlangıcında, Hz. Muhammed'in Medine'de kurduğu topluluk, dini ve siyasi otoriteyi birleştiren bir model sundu. Medine Vesikası, farklı dini grupları bir arada yöneten bir anayasa niteliğindeydi. Halifelik sistemi de İslam'ın siyasi bir düzenle ilişkilendirildiğini gösterir. Bu, bazılarının "İslam zaten siyasaldır" argümanını desteklediği bir zemin oluşturur.
- Modern Dönem ve Sömürgecilik: Siyasal İslam, 19. ve 20. yüzyılda, özellikle Batı sömürgeciliğine ve seküler modernleşmeye tepki olarak ortaya çıktı. Osmanlı'nın zayıflaması, hilafetin kaldırılması (1924) ve Müslüman coğrafyalarda ulus-devletlerin yükselmesi, İslam'ın siyasi rolünü yeniden düşünmeye yol açtı.
- Öncü Düşünürler: Cemaleddin Afgani (1838-1897) ve Muhammed Abduh (1849-1905) gibi reformistler, İslam'ın modern dünyaya uyum sağlaması ve siyasi bir güç olarak yeniden canlanması gerektiğini savundu. Bu, siyasal İslam'ın ideolojik temellerini oluşturdu.
2. Akademik Tanımı ve Kullanımı
- Terimin Ortaya Çıkışı: "Siyasal İslam" veya "İslamcılık" terimi, 20. yüzyıl akademisinde, İslam'ı siyasi bir proje olarak benimseyen hareketleri tanımlamak için kullanıldı. İngilizce'de
