"Göğün yedi katı" kavramı, hem İslam kültüründe hem de Yahudilikte önemli bir yere sahiptir ve her iki dinde de kozmolojik bir anlayış olarak ifade edilir. Ancak, bu kavramın hangi dinde daha kuvvetle seslendirildiği veya inanıldığı, bağlama, metinlerin vurgusu ve kültürel uygulamalara göre değerlendirilmelidir. Aşağıda her iki dinin bu konudaki yaklaşımını karşılaştırıyorum:
İslam Kültüründe "Yedi Kat Gök"
- Kur'an'daki Yeri: İslam'da "yedi kat gök" kavramı, Kur'an-ı Kerim'de açıkça belirtilir. Örneğin:
- Mülk Suresi 3. ayet: "O ki, yedi göğü tabaka tabaka yarattı. Rahman’ın yaratmasında hiçbir uyumsuzluk göremezsin."
- Fussilet Suresi 12. ayet: "Böylece onları, iki günde yedi gök olarak yarattı ve her göğe işini vahyetti." Bu ayetler, gökyüzünün yedi katmanlı bir yapıya sahip olduğunu açıkça ifade eder ve bu, İslam kozmolojisinin temel bir unsuru olarak kabul edilir.
- Teolojik ve Kültürel Vurgu: İslam'da yedi kat gök, Allah’ın yaratma kudretinin bir göstergesi olarak vurgulanır. Hadislerde ve İslam alimlerinin tefsirlerinde (örneğin, İbn Abbas veya Taberi gibi), bu katmanların her birinin farklı melekler, varlıklar veya manevi alemlerle ilişkili olduğu belirtilir. Örneğin, yedinci gök genellikle "Sidretü’l-Münteha" (en yüksek sınır ağacı) ile ilişkilendirilir ve Miraç hadisesinde Hz. Muhammed’in Allah’ın huzuruna yükseldiği yer olarak tasvir edilir.
- Halk Kültürü ve Edebiyat: Türk-İslam kültüründe, özellikle tasavvuf ve halk edebiyatında, "yedi kat gök" kavramı hem kozmolojik hem de mecazi olarak sıkça kullanılır. Bu, Allah’ın yüceliğini, evrenin düzenini ve manevi yükselişi sembolize eder.
- Gücü ve Yaygınlığı: İslam’da bu kavram, Kur’an’ın doğrudan ifadeleriyle desteklendiği için teolojik olarak güçlü bir temele sahiptir ve hem ilmi hem de halk düzeyinde yaygın bir şekilde bilinir ve kabul görür.
Yahudilikte "Yedi Kat Gök"
- Metinsel Temel: Yahudilikte "yedi kat gök" kavramı, Tevrat’ta (Tanah) doğrudan ve açıkça ifade edilmez, ancak Talmud, Midraş ve diğer Yahudi mistik metinlerinde (özellikle Kabbala geleneğinde) gökyüzünün yedi katmanlı olduğu fikri detaylı bir şekilde işlenir. Örneğin:
- Talmud (Hagiga 12b): Gökyüzünün yedi katmandan oluştuğu belirtilir ve her bir katmana bir isim verilir (Vilon, Rakia, Shehakim, Zebul, Maon, Makon, Araboth). Her